Gure planeta

Hemen kontinenteen eta ozeanoen mapa bat usten dizuet, jakingo zenuten mapa begiratu gabe izen bakoitza dagokion tokian kokatzen?
 Saiatu zaitez hemen klikatuz!

Klima eta bere elementuak

Zer da eguraldia? Atmosferan gertatzen diren egoera batzuk, leku jakin batean, eguraldia da: tenperatura, haizea, prezipitazioak, hezetasun atmosferikoa, hau da, beroa ala hotza, euria, haizea …


Eta klima? Urte askotan zehar, leku jakin batean, tenperaturak, prezipitazioak eta haizeak nolakoak diren, klima deitzen diogu.

Klimaren barruan hainbat elementu aztertzen dira, hala nola, tenperatura, haizea, hezetasuna … Hauek aztertu ahal izateko, behatoki meteorologikoetara jo dezakegu. 

Bertan, horretarako diren hainbat aparatu topa daitezkeelako.


Meteorologoen lana eguraldiari buruzko datuak jasotzea da, eta hauek jaso eta aztertu ondoren, hurrengo orduen edo egunen iragarpena egin dezakete.

Herrialde edo eskualde bateko klima zein den esateko, meteorologoek gutxienez, 30 urteko datuak hartzen dituzte eta errepikatzen diren datuen arabera klima finkatzen dute. 

Gaur egun, sateliteei esker meteorologi iragarpenak oso zehatzak dira. Metereosat deituriko satelite batek egunero estratosferatik argazkiak ateratzen ditu gero meteorologoek azter dezaten.


Lehen aipatu den moduan, klimak hainbat elementu ditu:

    Tenperatura: Eguneko ordu desberdinetan hazten dira gehienezko eta gutxienezko tenperaturak. Gradu zentigradutan (ºC) neurtzen da termometro bat erabiliz.

     Eurijasa: Jausitako ura (elurra, euria, kazkabarra). Mm.tan neurtzen da eta eurineurgailua erabiltzen da neurtzeko.

     Haizea: Haizearen norabidea haizeorratzaren bidez eta haizearen indarra anemometroaren bidez. Airearen pisua: presioa barometroaren bidez neurtzen da Mm.tan edo milibarretan.

     Hezetasuna: Honek adierazten du airean dagoen ur kopurua eta portzentajean ematen da (%). Higrometroak ematen du neurketa hau. 

 

Klima from anjel2j

Gure gorputza ezagutzen (hezurrak eta artikulazioak)

(Gorriz agertzen diren izenak artikulazioak dira, beltzez agertzen direnak berriz, hezurrak dira)

HEZURRAK: eskeletoa osatzen dute. Gure gorputzeko zatirik gogorrenak dira. Giza gorputzean berrehun hezur inguru ditugu, eta horietatik erdiak, gutxi gora-behera, eskuetan eta oinetan ditugu. Hezurrak gogor eta sendo mantentzeko, kaltzioa hartu behar dugu. Kaltzioa honek esnekietatik eta esnetik har dezakegu.

Burua:

Buru hezurra: burmuina babesten duen hezurra da.

Enborra:

Lepauztaia: lepoa eta enborra besoekin lotzen duen hezurra da.

Saihetsak: bizkar hezurretik esternoira joaten dira, eta birikak eta bihotza babesten dute.

Esternoia: bi aldetako saihetsak lotzen dute.

Bizkar hezurra: ornoek osatzen dute . Orno muina babesten du.

Pelbisa: beheko adarren euskarria.

Besoak:

Humeroa: besaburutik ukondora joaten den hezurra da.

Kubitua eta erradioa: besaurrea osatzen dute.

Eskuko hezurrak: eskuari mugimendua ematen diote, gauzak hartu ahal izateko.

Hankak:

Femurra: izterrean dagoen hezurra da. Gorputzeko luzeena.

Tibia eta peronea: belaunetik oinetara joaten diren hezurrak dira.

Oineko hezurrak: ibiltzeko eta zutik mantentzeko beharrezkoak.

ARTIKULAZIOAK:

-Hezurren arteko loturak dira. Eskumuturra, besaburua, ukondoa, aldaka, belauna, orkatila.

Uraren zikloa

Urak naturan likido-, solido- edo gas-egoeran egiten duen zirkulazio-bide itxia, hau da, lurrintzea (lurretik, itsasotik, aintziretatik edo ibaietatik), transpirazioz lurrintzea (izaki bizidunetatik), kondentsatzea (hodeiak eratuz), prezipitatzea (euri, elur, txingor, etab. gisa), itsasoan, lur gainean (ibai, aintzira, elurtegi eta glaziarretan) edo lurpean metatu edo ibiltzea.

Uraren zikloa atmosferako ur lurrina kondentsatu eta prezipitazio likidoak (euria) nahiz solidoak (elurra, txingorra, etab.) sortzean hasten da. Ur horretatik, lehenengo zatia landareek, eraikuntzek eta abarrek hartzen dute, uraren zikloa atmosferako ur lurrina kondentsatu eta prezipitazio likidoak (euria) nahiz solidoak (elurra, txingorra, etab.) sortzean hasten da. Beste zati bat azaleran atxiki eta hori ere lurrindu egin daiteke; hirugarren zatia lurzoruan sar daiteke, landaretza elikatzeko, eta hori ere atmosferara itzultzen da, lurrintzearen edota izerdiketaren bidez (bestela, lurpeko korronteetara edo metaketetara eta horiek atmosferara itzultzen dute, lurrin bihurtuta; beste zati bat azaleran atxiki eta hori ere lurrindu egin daiteke; hirugarren zatia lurzoruan sar daiteke, landaretza elikatzeko, eta hori ere atmosferara itzultzen da, lurrintzearen edota izerdiketaren bidez (bestela, lurpeko korronteetara edo metaketetara igarotzen da, eta bertatik, zatirik handiena azalerara itzuliko da iturburuen bidez); azken zatiak azaleran zirkulatuko du, ubideetan zehar. Urak ozeanoetan isuri ondoren, zikloa berriro hasiko da, horien azalerako ura lurrindu eta atmosferan hodei itxuran pilatzen denean.

Gure planeta zaindu dezagun!

Zer da kutsadura? Zer da klima aldaketa? Zer da berotegi efektua? Zergatik aldatzen da klima? Zer eragin dezake berotegi efektua?
 Galdera guzti hauen erantzuna hurrengo bideoan agertuko dira. Baina erantzunak eta egon daitezken  ondoriak ezagutzea, hasiera baino ez da. Ondoren, guk hau ez gertatzeko egin dezakeguna jakin behar dugu eta galdera hau erantzuten jakin beharko dugu, zer egin dezaket nik?

Kutsadura

Mural honekin, kutsadura motak eta eragin dezakeen ondorioak ikusiko ditugu.  Irudietan klikatuz, tamaina handitzeko aukera dago.

Ikus dezakegunez, hiru kutsadura mota nabarmentzen dira. Lehenengoa uraren kutsadura da, honek itsaso, laku eta ibaiei eragiten die batez ere. Bigarrena, airearen kutsadura da, gehien bat industriek eta autoek eratzen dute. Azkenengoa, lurraren kutsadura da, kutsadura mota hau, ortuetan hau da, guk jaten ditugun zenbait produktuetan eragin larriak izan ditzake ondo kontrolaturik ez badago.

BIRZIKLAPENA

Birziklapena denon esku dago eta garrantzi handia dauka, hori dela eta, bideo honen bidez, birziklatzen ikasiko dugu eta hau ez egiteak izan ditzakeen ondorioak ikusiko ditugu.

Sarrera

Kaixo blog honetan, inguruneari buruzko edukien berri emango dut. Ni Jon Ander Bafino lehen hezkuntzako graduko ikaslea. Blog hau, lehen hezkuntzako ikasleei egongo da zuzenduta, baina zenbait eduki irakasleentzat erabilgarriak izan daitezke beraien azalpenak errazteko. Espero dut zuen gustukoa izatea!